20 ΧΡΟΝΙΑ Α.Ρ.ΕΝ.Α. | ΠΑΝΘΗΡΑΣ
«ΟΛΑ ΤΡΙΓΥΡΩ ΑΛΛΑΖΟΥΝΕ ΚΙ ΟΛΑ ΤΑ ΙΔΙΑ ΜΕΝΟΥΝ…»
Έχουν περάσει 20 χρόνια από τη σύσταση του σχήματος της Αυτόνομης Ριζοσπαστικής ΕΝότητας ΑΣΟΕΕ (Α.Ρ.ΕΝ.Α.) αλλά αυτό από μόνο του ίσως να μη σημαίνει τίποτα. Το σπουδαίο είναι ότι μιλώντας με τους πρώτους Α.Ρ.ΕΝ.-ίτες ανακάλυψα ότι οι αξίες, τα πιστεύω και ο τρόπος παρέμβασης είναι εντυπωσιακά όμοια με τα σημερινά στην Α.Ρ.ΕΝ.Α.
1988…Πίσω στο χρόνο…
Ας δούμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Ας πούμε ότι βρισκόμαστε κάπου στο φθινόπωρο του 1988. Διανύουμε, δηλαδή, τη δεύτερη τετραετία κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, το οποίο έχει εγκαταλείψει τελείως τις σοσιαλδημοκρατικές πολιτικές που ακολούθησε την πρώτη τετραετία και έχει μεταβεί σε καθαρά δεξιές πολιτικές. Όπως οι διατάξεις απαγόρευσης των αυξήσεων στους μισθωτούς ή τα πρωτοφανούς έκτασης σκάνδαλα Κοσκωτά, του επιχειρηματία που αγόρασε την Τράπεζα Κρήτης και τον Ολυμπιακό και κατάφερε να ελέγξει τα ελληνικά ΜΜΕ με τρεις εφημερίδες, πέντε περιοδικά, ένα τηλεοπτικό κανάλι και έναν ραδιοφωνικό σταθμό. Παράλληλα, η παλιά συσπείρωση ΑΠΕΣ έχει παρακμάσει, ενώ στην ΚΝΕ εξελίσσονται πρωτόγνωρες καταστάσεις διάσπασης και η ομάδα του Γράψα φεύγει από το κόμμα. Εντωμεταξύ, στην Ιταλία έχουν προηγηθεί χρόνια κοινωνικής αναταραχής (1981-87) και το Ιταλικό κίνημα, τα οποία αποτελούν παράδειγμα για την αριστερά στην Ελλάδα. Μετά το 1988, κάποιοι φοιτητές της ΑΣΟΕΕ που δραστηριοποιούνταν στην Ε.ΚΟ.Ν ΡΗΓΑΣ ΦΕΡΑΙΟΣ παίρνουν πρωτοβουλίες με έντονη διάθεση για ενωτικά εγχειρήματα, διάθεση που μέχρι και σήμερα χαρακτηρίζει τους φοιτητές που δρουν μέσα από την Α.Ρ.ΕΝ.Α. Με πρωτοβουλία ενός φοιτητή του ΡΗΓΑ που έχει έρθει από την Ιταλία για δεύτερο πτυχίο στην ΑΣΟΕΕ και συνεπώς είναι έντονα επηρεασμένος από το εκεί κλίμα, έρχονται σε συνεννόηση με ήδη πολιτικοποιημένους φοιτητές της ΑΣΟΕΕ που ανήκαν σε μια αριστερή σφαίρα.Η σφαίρα αυτή περιλάμβανε από μέλη της ομάδας Γράψα που είχε αποχωρήσει από την ΚΝΕ μέχρι και φοιτητές του αναρχοκομουνιστικού χώρου. Συμφωνούν να μοιράζουν ενιαίες μπροσούρες σε επίπεδο κινήματος σε όλα όσα μπορούν να συμφωνήσουν και όπου διαφωνούν να διαφοροποιούνται. Στις συνελεύσεις του 1988 κατεβαίνουν με ενιαίο πλαίσιο, από Σεπτέμβρη μέχρι Νοέμβρη η σχολή τελεί υπό κατάληψη, ενώ στις εκλογές του 1989 κατεβαίνουν μαζί σε μια σύνθεση με το όνομα «ΡΑΣ-ΜΑΥΡΟΙ ΠΑΝΘΗΡΕΣ».
ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ ΜΕΣ ΤΟ ΚΛΟΥΒΙ
Και κάπου εδώ αξίζει να ανοίξουμε μια παρένθεση και να εξηγήσουμε πως προέκυψε η έμπνευση του πάνθηρα. Την εποχή εκείνη, όπου οι εν λόγω φοιτητές αναζητούσαν σύμβολο για τη νέα πολιτική τους σύνθεση, μία είδηση είχε προκαλέσει ιδιαίτερη αίσθηση: ένας πάνθηρας είχε δραπετεύσει από έναν ζωολογικό κήπο της Ρώμης και περιφερόταν ελεύθερος μέσα στην πόλη. Οι αρχές είχαν πανικοβληθεί και αδυνατούσαν να μαζέψουν το άγριο ζώο που είχε καταφέρει να κερδίσει την καταπατημένη ελευθερία του. Με αυτόν τον παραλληλισμό της διεκδίκησης των καταπατημένων δικαιωμάτων μέχρι την τελική νίκη, ο πάνθηρας είχε γίνει το σύμβολο της συλλογικότητάς μας. Εξού και το χαρακτηριστικό σύνθημα που ζεί μέχρι τώρα: «ποτέ ξανά μες το κλουβί».
Θέλω το ίδιο παραμύθι να μου πειειειειειεις…
Την εποχή 1989-90, η ΔΑΠ ΑΣΟΕΕ ηγείτο από συνδικαλιστές καριερίστες όπως ο Σκορδάς ή ο Παπάζογλου οι οποίοι αποτέλεσαν στα χρόνια μας την πολιτική ομάδα του Γ. Αλογοσκούφη, του μέχρι πριν λίγους μήνες υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών, στη ΝΔ. Η ΠΑΣΠ ΑΣΟΕΕ εκείνη την εποχή, και μάλιστα ήδη από το 1975, ήταν πλήρως καθοδηγούμενη από το ΠΑΣΟΚ αλλά και ξεκάθαρα ταυτισμένη με αυτό. Τον Αύγουστο του 1990 ο υπουργός της ΝΔ Κοντογιαννόπουλος εξαγγέλλει ένα πολυνομοσχέδιο με μέτρα για αλλαγές στο σύνολο της παιδείας. Στο στόχαστρο του πολυνομοσχεδίου και η τριτοβάθμια εκπαίδευση για την οποία προβλεπόταν: κατάργηση των δωρεάν συγγραμμάτων και περικοπές στις υπόλοιπες παροχές προς τους φοιτητές (σίτιση-στέγαση), εντατικοποίηση των σπουδών και επιβολή χρονικού ορίου στη φοίτηση, περιορισμό της φοιτητικής συμμετοχής στα όργανα συνδιοίκησης των ΑΕΙ, λειτουργία ιδιωτικών ΑΕΙ με περίεργες «ερμηνείες» του άρθρου 16 του συντάγματος και περιστολή του πανεπιστημιακού ασύλου. (Κάτι σας θυμίζει;;;;).
Το ’90 λοιπόν τα πλαίσια κατάληψης που κατεβάζουν στις Γενικές Συνελεύσεις οι ΜΑΥΡΟΙ ΠΑΝΘΗΡΕΣ σέρνοντας πίσω τους και την ΠΚΣ, σαρρώνουν απέναντι στο αμήχανο λευκό της ΠΑΣΠ και απέναντι στα πλαίσια αντικατάληψης της ΔΑΠ. Στο κίνημα Σεπτεμβρίου-Δεκεμβρίου οι καταλήψεις είναι κάτι παραπάνω από ζωντανές. Η κατειλημμένη ΑΣΟΕΕ είναι γεμάτη από κόσμο ενώ τα αμφιθέατρα όπου γίνονται εκδηλώσεις ξεχειλίζουν. Οι ΜΑΥΡΟΙ ΠΑΝΘΗΡΕΣ οργανώνουν συζητήσεις στη σχολή που τις ονομάζουν «αντιμαθήματα» και οι οποίες περιστρέφονται γύρω από καυτά θέματα όπως η τρομοκρατία, το καθηγητικό κατεστημένο ή τα ναρκωτικά. Παράλληλα, επιτυγχάνεται η κοινωνικοποίηση του εστιατορίου της σχολής και έτσι μπορούν να έρθουν να φάνε δωρεάν όσοι πεινάνε στη Αθήνα. Το Πανεπιστήμιο έχει αποκτήσει μια μορφή η οποία είναι μακριά από τη στυγνή ακαδημαϊκή, έχει αποκτήσει μια μορφή που καλλιεργεί την αμφισβήτηση και γεννά την εξέγερση.
Κατά την περίοδο 1990-1991 βρίσκονται σε εξέλιξη και μαθητικές κινητοποιήσεις. Ο Νίκος Τεμπονέρας ήταν ο πρώτος νεκρός στη διάρκεια των μαθητικών αυτών κινητοποιήσεων ενάντια στο νομοσχέδιο του τότε Υπουργού Παιδείας Βασίλειου Κοντογιαννόπουλου (θα ακολουθούσαν άλλοι τέσσερις στην Αθήνα από πυρκαγιά στη διάρκεια διαδήλωσης). Δολοφονήθηκε στην Πάτρα στις 8/1/1991 σε ηλικία 38 ετών από τον τότε πρόεδρο της ΟΝΝΕΔ Αχαΐας. Ο Καλαμπόκας χτύπησε θανάσιμα τον Τεμπονέρα με λοστό στο κεφάλι. Η δολοφονία του Τεμπονέρα, η οποία συνέβη σε μία περίοδο οξείας πολιτικής αντιπαράθεσης, ξεσήκωσε κύμα διαδηλώσεων και διαμαρτυριών σε όλη την Ελλάδα, κύμα παρόμοιο με αυτό του περασμένου Δεκέμβρη. (Ο Καλαμπόκας δικάστηκε στο Βόλο και καταδικάστηκε πρωτόδικα για φόνο εκ προμελέτης σε ισόβια δεσμά αλλά βγήκε 3 χρόνια μετά την φυλάκισή του.) Η Κοινωνικοπολιτική ηγεμονία βρίσκεται στην αριστερά ενώ η ΠΑΣΠ είναι αναγκασμένη να απολογείται για την αμήχανη στάση της και τη θέση της μακριά από τα κινήματα και τους αγώνες. Οι ΜΑΥΡΟΙ ΠΑΝΘΗΡΕΣ εκδίδουν το περιοδικό ΠΡΟΒΟΚΑΤΣΙΑ, το οποίο μοιράζεται δωρεάν στην ΑΣΟΕΕ και είναι γραμμένο από φοιτητές που θέλουν να μοιραστούν σκέψεις και που θεωρούν τον προβληματισμό και την κριτική σκέψη αναφαίρετο δικαίωμα όλων. Τέλος στη διάρκεια των καταλήψεων οι ΜΑΥΡΟΙ ΠΑΝΘΗΡΕΣ παίρνουν πρωτοβουλία και συντελούν στη λειτουργία ραδιοφωνικού σταθμού. Στα μέσα του 1991, αποχωρούν από το σχήμα οι τέως συνδικαλιστές της ΚΝΕ και το σχήμα παίρνει την τελική ονομασία του Α.Ρ.ΕΝ.Α. Αυτή ήταν η αρχή…
ΔΙΚΤΥΟ
Το 1997 αποτελεί έτος σταθμό για την πορεία της Α.Ρ.ΕΝ.Α., καθώς γίνεται ένα από τα σχήματα που συγγροτούν το ΔΙΚΤΥΟ. Το ΔΙΚΤΥΟ Αυτόνομων Ριζοσπαστικών Αριστερών Σχημάτων (Δ.Α.Ρ.Α.Σ.) είναι μια πανελλαδική συλλογικότητα φοιτητικών σχημάτων των ΑΕΙ και ΤΕΙ, που εμπνέονται από τις γενικές αρχές της ανανεωτικής, ριζοσπαστικής, οικολογικής Αριστεράς. Στα σχήματα του Δ.Α.Ρ.Α.Σ συμμετέχουν φοιτητές και φοιτήτριες από διάφορες πολιτικές συλλογικότητες της αριστεράς, καθώς και ανένταχτοι/ες, που συμφωνούν με το σύνολο ή με μέρος των θέσεων του. Τα σχήματα του Δ.Α.Ρ.Α.Σ. αγωνίζονται για την διάσωση και την ενδυνάμωση του δημόσιου και δωρεάν χαρακτήρα της εκπαίδευσης, την ελεύθερη πρόσβαση σε μια ενιαία πανεπιστημιακή εκπαίδευση και τη διαφύλαξη των δικαιωμάτων για δωρεάν σίτιση, συγγράμματα και στέγαση.
ΑΡ.ΕΝ.
Δέκα χρόνια αργότερα, μέσα στο φοιτητικό κίνημα του Μαη-Ιούνη 2006, η Α.Ρ.ΕΝ.Α. ως κομματί του ΔΙΚΤΥΟΥ και της ριζοσπαστικής αριστεράς παλεύει μέσα στις συνελεύσεις, τις καταλήψεις, τις διαδηλώσεις για να μπλοκάρει τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές της ΝΔ που στο στοχαστρο είχαν το δημόσιο πανεπιστήμιο. Η ΑΡΙΣΤΕΡH ΕΝOΤΗΤΑ είναι η ενωτική πλατιά δημοκρατική συσπείρωση που γεννήθηκε μέσα από αυτό το φοιτητικό κίνημα, κάνοντας πράξη την απαίτηση της πλειοψηφίας των φοιτητών για μαζικούς, ενωτικούς, αποτελεσματικούς αγώνες. Είναι η συσπείρωση που δεν αποτελεί άλλον έναν πόλο στην αριστερά, αλλά φιλοδοξεί να αποτελέσει τον πυροδότη της συγκρότησης του ενός πόλου της αριστεράς, ενός πόλου πραγματικά επικίνδυνου για το σύστημα. Γεννήθηκε μέσα από τη συνεργασία σχημάτων, παρατάξεων, ανένταχτων αγωνιστών. Τα ΔΑΡΑΣ (Δίκτυο Αυτόνομων και Ριζοσπαστικών Αριστερών Σχημάτων), τα Αριστερά Σχήματα Φοιτητών – Σπουδαστών, οι Φοιτητές/τριες ενάντια στο σύστημα, οι φοιτητές/τριες από την πολιτική οργάνωση «Κόκκινο» και ανεξάρτητα σχήματα που τάσσονται ενάντια στο νεοφιλελευθερισμό στην παιδεία, έδωσαν τη μάχη του φοιτητικού κινήματος ή γεννήθηκαν μέσα από αυτό. Γεννήθηκε από τους παραπάνω, φιλοδοξεί όμως να δυναμώσει και μέσα από τη συνεργασία και με άλλες δυνάμεις της αριστεράς, που προς το παρόν κρατούν μια αντιενωτική στάση, αλλά κυρίως από τη συμμετοχή και στήριξη κάθε φοιτητή.
2009: Οι ΜΑΥΡΟΙ ΠΑΝΘΗΡΕΣ ή τα παιδιά τους;
Σήμερα λοιπόν, 20 χρόνια μετά το ενωτικό εγχείρημα των ΜΑΥΡΩΝ ΠΑΝΘΗΡΩΝ η Α.Ρ.ΕΝ.Α., πιστή στις βασικές αξίες των «πολιτικών προγόνων» της, συμμετέχει στην Αριστερή Ενότητα, μέσα από την οποία δημιουργείται ένα υπαρκτό ρεύμα της ριζοσπαστικής αριστεράς μέσα στους φοιτητικούς συλλόγους. Ένα ενωτικό εγχείρημα, που ήταν πρωτοπόρο στους αγώνες της σπουδάζουσας νεολαίας τόσο στο φοιτητικό κίνημα 2006-2007 όσο και στα τεκταινόμενα του Δεκέμβρη. Η Α.Ρ.ΕΝ.Α συστάθηκε σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο για τη ριζοσπαστική αριστερά. Και απο τότε μέχρι σήμερα με την παρέμβασή της δίνει πάντα εναλλακτικές προτάσεις και παίζει πάντα καθοριστικό ρόλο στα τεκτενώμενα της πολιτικής ζωής της ΑΣΟΕΕ. Και μάλιστα παρεμβαίνει σε μια σχολή που είναι αντιδραστική από τη φύση της. Η Α.Ρ.ΕΝ.Α. συνεχίζει τη δράση για τη ζωή έτσι όπως τη φανταστήκαμε και τη διεκδικούμε. Ζωή με ελευθερία, ισότητα, αλληλεγγύη, δημιουργικότητα, αμφισβήτηση. Και τη διεκδικούμε μέσα από συλλογικές διαδικασίες και παρεμβάσεις, αντιτιθέμενοι σε λογικές ανάθεσης και πελατειακών σχέσεων. Στη λογική αυτή συνεχίζουμε τα «αντιμαθήματα»- εποικοδομητικές συζητήσεις σε θέματα ταμπού, που είναι γροθιά στη στείρα ακαδημαϊκή μορφή της ΑΣΟΕΕ. Ακόμα, το περιοδικό της Α.Ρ.ΕΝ.Α, το «Υπόγειο με θέα», δημιουργείται με τα ίδια πιστεύω που είχε δημιουργηθεί και η «προβοκάτσια»το 1990. Δε θέλει να πείσει για την ορθότητα όσων γράφει, θέλει να καλλιεργήσει την αμφισβήτηση, να προβληματίσει, να μοιραστεί…
